Nieuwsbrief Koepel Gepensioneerden zaterdag 1 juli 2023
Handreiking evenwichtige transitie gepubliceerd, Toegankelijk Bankieren, Leden Transitiecommissie benoemd, DNB-publicatie contant geld, Weer pensioenprocedure verloren, Vooraankondiging hoorrecht

Nadat ook de Eerste Kamer eind mei ermee heeft ingestemd, is per 1 juli de nieuwe Pensioenwet van kracht. Na een lang wetgevingstraject moet nu worden besloten of pensioenfondsen wel of niet overstappen naar een nieuwe pensioenregeling. Die keuze is in eerste instantie aan sociale partners (werkgever en vakbonden of, als die er niet zijn, de ondernemingsraad), maar in de nieuwe wet is verankerd dat verenigingen van gepensioneerden daar hun zegje over kunnen doen.

Als wordt gekozen voor het overstappen (‘invaren’) naar een nieuwe regeling, is een van de belangrijkste vraagstukken daarbij hoe het vermogen van het pensioenfonds (dat vaak in de miljarden loopt) wordt ‘verdeeld’. Zo dient er bijvoorbeeld geld opzij te worden gezet voor de in de nieuwe wet genoemde solidariteitsreserve (die bij tegenvallende rendementen schokken in de pensioenuitkering moet dempen), voor kosten en eventuele tegenvallers van de invaaroperatie op zich en moet worden bepaald hoeveel iedere deelnemers (nog werkend of gepensioneerd) in zijn of haar ‘persoonlijke pensioenpot’ krijgt.

In de wet wordt als enige houvast daarbij gegeven dat pensioenfondsen net zoals bij andere beslissingen die ze nemen daarbij de belangen van de verschillende belanghebbenden ‘evenwichtig moeten afwegen’. Simpel gezegd, betekent dat dat ‘ieder zijn of haar deel moet krijgen’, geen sprake mag zijn van (forse) benadeling van de ene groep ten gunste van de andere en dat keuzes uitlegbaar moeten zijn (en ook moeten worden uitgelegd). Een houvast zoals gezegd, maar niet per sé een stevige.

Om te helpen bij het maken van allerlei keuzes in het kader van de overgang (of ‘transitie’) naar een nieuwe regeling, is op 30 juni een zogenaamde ‘Handreiking evenwichtige transitie’ gepubliceerd. Een handreiking, dus niet een juridisch bindend stuk dat precies voorschrijft hoe een en ander moet worden aangepakt en wat de uitkomsten vervolgens zijn. Dat kan ook niet, zo heeft de Koepel Gepensioneerden altijd betoogd, want de situatie bij het ene fonds is anders dan bij het andere. En met die situatie moet wel rekening worden gehouden bij de overgang naar een nieuwe regeling. Maar de handreiking geeft wel aan welke stappen moeten worden gezet en voorziet in een aantal handvatten hoe met een en ander om te gaan. Niet onbelangrijk: anders dan de wet (die dat niet doet) wordt in de handreiking bijvoorbeeld voor het eerst het onderwerp índexatie-achterstand’ expliciet benoemd als een van de zaken waarnaar moet worden gekeken.’

Om te voorkomen dat de handreiking alleen geschreven zou worden door vertegenwoordigers van vakbonden en werkgevers (waar bijvoorbeeld een onderwerp als indexatie-achterstand niet automatisch op het netvlies staat), heeft de Koepel Gepensioneerden ervoor gekozen (samen met haar partners in de Seniorencoalitie) betrokken te zijn bij het schrijven van de ervan. Een van de andere schrijvers van de handreiking was overigens actuaris Agnes Joseph, die is verbonden aan de pensioencommissie van de Koepel Gepensioneerden. Door ook onafhankelijke deskundigen bij de handreiking te betrekken, is invulling gegeven aan de in een eerder stadium door de Koepel Gepensioneerden en haar partners bepleite ‘commissie evenwicht’.

De handreiking vindt u hier: Handreiking evenwichtige transitie gepubliceerd | Nieuwsbericht | Werken aan ons Pensioen.

Begin dit jaar hebben de Nederlandse banken in een gezamenlijke verklaring beloofd om meer hulp te bieden. Zoveel mogelijk mensen moeten dankzij die hulp de basisdiensten van banken zelfstandig kunnen gebruiken. Met een breed programma ‘Toegankelijk Bankieren’ bundelen we de toegankelijkheidsinspanningen. Sinds 1 juni hebben we een gezamenlijke website www.ToegankelijkBankieren.nl.

Hieronder staat een link naar de eerste nieuwsbrief. De banken zijn van plan periodiek een nieuwsbrief uit te brengen. Men is goed uit de startblokken gekomen en vertelt u daar graag over. Wanneer u deze nieuwsbrieven in de toekomst voor uw vereniging of als particulier ook wilt ontvangen, kunt u zich onderaan de website van Toegankelijk Bankieren aanmelden.

Nieuwsbrief Toegankelijk Bankieren.

In het kader van de nieuwe Pensioenwet moeten (in eerste instantie) vakbonden en werkgevers aan de bak. Zij dienen in een zogenaamd ‘transitieplan’ alle door hen gewenste keuzes omtrent het al dan niet overstappen naar een nieuwe regeling. Overigens dienen ze bij al die keuzes de door verenigingen van gepensioneerden bij het uitoefenen van hun hoorrecht naar voren gebrachte opvattingen meewegen.

In de nieuwe wet wordt voorzien in een instantie die kan bemiddelen dan wel op verzoek van betrokken partijen een bindende uitspraak kan doen als vakbonden en werkgevers niet tot overeenstemming komen: de transitiecommissie.

Op 30 juni zijn de leden van deze commissie door het kabinet benoemd. Voorzitter van de nieuwe commissie is Roos Vermeij, voormalig PvdA-=Kamerlid en tot een paar jaar terug uitvoerend bestuurder van PME, het pensioenfonds in de metalectro (in de volksmond nog vaak ‘grootmetaal’). Hoewel verenigingen van gepensioneerden geen beroep kunnen doen op de commissie (een daartoe op verzoek van de Koepel Gepensioneerden bij de behandeling van de wet ingediend voorstel haalde geen meerderheid) zal de Koepel uiteraard wel in gesprek gaan met de commissie om nog eens te wijzen op het belang van het door zowel vakbonden als werkgevers serieus betrekken van verenigingen van gepensioneerden in het proces om te komen tot een transitieplan. Het eerste contact daartoe is inmiddels gelegd.

Een interview met commissievoorzitter Roos Vermeij leest u hier: Voorzitter nieuwe Transitiecommissie: ‘We zijn onafhankelijk en staan klaar’ | Nieuwsbericht | Werken aan ons Pensioen.

Contant geld speelt een belangrijke rol voor verschillende groepen Nederlanders
Vooral mensen met een beperking, met lage digitale vaardigheden of die lastig rond
kunnen komen hechten veel waarde aan contant geld.

Van alle Nederlanders geeft 28% aan niet zonder contant geld te kunnen en zegt 7% dat zij aan de kassa alleen met contant geld betalen, maar voor de genoemde aandachtsgroepen zijn deze percentages
hoger. Lees hier verder…

Afgelopen week deed de kortgedingrechter uitspraak in de enige tijd geleden door een gepensioneerde bij het Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds aangespannen procedure om een voorschot te ontvangen van de hem in zijn ogen gedurende vele jaren ten onrechte onthouden indexatie van zijn pensioen. Zoals werd verwacht, wees de rechter alle claims van betrokkene af en werd betrokkene bovendien veroordeeld in de kosten van de procedure.

Kern van de zaak was de stelling dat de staat zo’n vijftien jaar geleden een Europese Pensioenrichtlijn verkeerd zou hebben omgezet in Nederlandse wetgeving. Daardoor moeten pensioenfondsen bij het berekenen van hun verplichtingen (de door hen tot in lengte der jaren aan huidige en toekomstige gepensioneerden uitbetalen van een waardevast pensioen) sinds die tijd rekenen met de zogenaamde ‘risicovrije rekenrente’. En die is al meer dan een decennium ontzettend laag. Gevolg: pensioenfondsen moeten om hun beloftes te kunnen waarmaken veel geld opzij zetten; geld dat men dan dus niet kan uitkeren in de vorm van indexatie. En dat terwijl pensioenfondsen in diezelfde periode gemiddeld mooie rendementen behaalden. Eiser (en in zijn kielzog de onlangs opgerichte Stichting Pensioenvoldoen met oud 50+-voorman Henk Krol als woordvoerder) stelt dat de Europese Richtlijn in kwestie de staat bij de maatstaf voor het berekenen van bedoelde verplichtingen voorschrijft om rekening te houden met die rendementen.

De rechter maakt met die stelling korte metten: de staat heeft ruimte bij het bepalen van de maatstaf die ze hanteert en mag (moet) daarbij rekening houden met de hardheid van gedane pensioenbeloftes. Dat betekent dat de staat niet soepeler, maar wel voorzichtiger mag zijn dan de Europese Richtlijn.

Een flinke tegenvaller voor betrokkenen zou je denken, de zoveelste verloren pensioenprocedure, maar niet voor Henk Krol. Enkele uren na het bekend worden van de uitspraak twitterde de oud-politicus: ‘De uitslag van het Kort Geding lijkt op het eerste gezicht negatief. Maar het was precies wat we hadden verwacht. Daarom mag je het rustig een succes noemen.’ Een uitspraak waar wijlen Johan Cruyff (met z’n uitspraak ‘Elk nadeel hep z’n voordeel’) nog een puntje aan kan zuigen.

Inmiddels is aangekondigd dat een zogenaamde ‘bodemprocedure’ zal worden opgestart, waarin dezelfde claim opnieuw zal worden ingediend.

Let op: alle lidverenigingen van de Koepel Gepensioneerden ontvangen maandag 3 juli een tweede enquête over het hoorrecht. Ter voorbereiding van de inmiddels vierde voorlichtingsdag die de Koepel dit najaar organiseert, maar ook om meer inzicht te krijgen in zaken die goed en minder goed gaan: betrekken vakbonden en werkgevers de verenigingen van gepensioneerden tijdig én voldoende bij het maken van hun transitieplan, maken pensioenfondsen echt werk van de op hun rustende verplichting om in hun communicatie aandacht te besteden aan het bestaan van verenigingen van gepensioneerden, hoe ver is het proces naar een nieuwe pensioenregeling enzovoorts. Dat inzicht helpt de Koepel Gepensioneerden in haar gesprekken met sociale partners, politiek en pensioenwereld.

De Koepel hoopt dat ook deze nieuwe enquête weer massaal wordt ingevuld.